اقدامات مداخله ای غیر تهاجمی درمان درد (درمان های بدون جراحی) در بیماریهای ستون فقرات
Interventional Pain Management
درمان‌های مداخلــه‌ای درد (Interventional Pain Management) یکی از روش‌های درمانی در بیماریهای ستون فقرات است که می‌توان از این روش به تنهایی و یا به همراه دیگر روش‌های درمانی جهت درمان دردهای حاد و مزمن ستون فقرات راستفاده کرد.
مهم‌ترین نکته در به‌کارگیری این روش درمانی، معاینه و بررسی کامل کلینیکی و پاراکلینیکی بیمار و سپس، در صورت صلاحدید، انتخاب و به‌کارگیری روش‌های مداخله‌ای به تنهایی و یا همراه سایر روش‌ها جهت درمان بیمار می‌باشد.
در این روش، هدف تنها کاهش درد بیمار نیست بلکه در بسیاری از موارد، با درمان علت درد، علائم بیمار کنترل می‌شود.
توجه به این نکته الزامی است که جهت درمان هر چه کامل‌تر و پایدارتر لازم است از این روش در کنار سایر روش‌های درمانی از جمله توانبخشی و فیزیوتراپی و روانشناسی استفاده شود، چراکه در غیر این‌صورت ممکن است، علیرغم کاهش اولیه‌ی درد، به دلیل عدم توجه به زمینه‌های ایجادکننده علائم، بیمار دیر یا زود علائم بیمار مجدداًً عود کند.
به این روش‌های درمانی درمان‌های بدون جراحی یا درمان به روش جراحی بسته نیز گفته می‌شود.
برخی از بیماری‌هایی که جهت درمان آن‌ها می‌توان از این روش‌های درمانی استفاده کرد عبارت‌اند از:
- بیرون‌زدگی دیسک بین‌مهره‌ای ستون فقرات گردنی، پشتی و کمری
- تنگی کانال نخاعی
- آرتروز مفاصل ستون فقرات گردنی، پشتی و کمری
- دردهای پس از جراحی‌های کمر و گردن
- درگیری عصب سیاتیک در ناحیه باسن (سندروم پریفورمیس)
- درد ناحیه‌ی دنبالچه
- دردهای ارجاعی از گردن و کمر به اندام‌های فوقانی و تحتانی
درمان مداخله‌ای روش‌های متعددی دارد که با توجه به بررسی و تشخیص علت درد از یک یا چند روش جهت درمان بیمار استفاده می‌شود.
در ادامه به معرفی برخی از این روش‌های درمانی می‌پردازیم.
تزریق کودال
از این روش جهت کاهش درد ناحیه کمر، با یا بدون ارجاع درد به اندام‌های تحتانی، استفاده می‌شود. در این روش، ماده‌ی ضد‌التهاب (تحت هدایت دستگاه سونوگرافی) داخل کانال نخاعی تزریق می‌شود تا با کاهش التهاب دیسک و نواحی بافت نرم اطراف آن علائم بیمار کنترل شود.
تزریق اپیدورال ستون فقرات گردنی و پشتی
در این روش ماده‌ی ضد‌التهاب با هدایت دستگاه سونوگرافی در فضای اپیدورال ستون فقرات گردنی یا پشتی تزریق می‌شود. عوارضی مانند بیرون‌زدگی دیسک بین‌مهره‌ای و تنگی کانال نخاعی می‌تواند باعث فشار بر روی ریشه‌های عصبی بین‌مهره‌ای و التهاب آن‌ها شود، که در این صورت بیمار دچار درد ناحیه گردنی با ارجاع درد به ناحیه شانه و اندام فوقانی و یا درد ناحیه ستون فقرات پشتی، می‌شود. در این روش، ماده ضد‌التهاب تزریق‌شده باعث کاهش التهاب و برداشته شدن فشار از روی ریشه‌های عصبی و در نتیجه کاهش درد می‌شود.
تزریق ترنسفورامینال کمر
در این روش، یک شکاف کوچک بر روی ناحیه کمر بیمار ایجاد می‌شود و از طریق این شکاف سوزن با هدایت دستگاه فلوروسکوپ وارد بدن بیمار شده و به فضای سوراخ بین‌مهره‌ای هدایت می‌شود.
دقت عمل بالای این روش این امکان را فراهم می‌کند که ریشه عصبی درگیر ناشی از فشار دیسک بین‌مهره‌ای در دسترس قرار گرفته و ماده‌ی ضد‌التهاب دقیقاًً در محل مورد نظر تزریق شود تا با کاهش التهاب علائم بیمار کنترل شود.
این تزریق در شرایط استریل و داخل اتاق عمل انجام می‌شود.
تزریق مفاصل فاست
مهره‌های ستون فقرات از طریق مفاصل فاست به مهره‌های بالایی و پایینی خود متصل هستند. آرتروز و درگیری این مفاصل در ناحیه‌ی ستون فقرات گردنی، پشتی و یا کمری علت بسیاری از دردهای این نواحی هستند. روش تزریق در این مفاصل یک روش تشخیصی و درمانی است. به این صورت که در برخی موارد، در صورتی‌که با تزریق ماده‌ی ضد‌التهاب در این مفاصل علائم کنترل شود، تشخیص علت درد قطعی شده و سپس، در صورت صلاحدید، جهت پایداری درمان از روش نوروتومی با استفاده از RF استفاده می‌شود. این روش نیز در ادامه شرح داده خواهد شد.
نوروتومی با استفاده از Radiofrequency
از این روش جهت کاهش درد ناشی از آرتروز پیشرفته‌ی مفاصل ستون فقرات گردنی، پشتی و کمری استفاده می‌شود. این روش نیز تحت هدایت فلوروسکوپی انجام شده و طی آن با استفاده از یک جریان گرمایشی که از طریق الکترود ایجاد می‌شود، فیبرهای عصبی شاخه‌ی میانی عصب حسی که انتقال دهنده سیگنال‌های درد هستند از بین برده می‌شوند و در نتیجه بیمار پس از انجام این روش دردی حس نخواهد کرد. با توجه به دقت بالای انجام این روش، با به‌کارگیری تکنولوژی پیشرفته‌ی Radiofrequency، تنها شاخه‌ی حسی عصب تحت درمان قرار می‌گیرد و به شاخه‌ی حرکتی آسیبی وارد نمی‌شود. این روش، در شرایط استریل، داخل اتاق عمل انجام می‌شود.
تزریق گاز ازن داخل دیسک
بسیاری از دردهای ستون فقرات به علت بیرون‌زدگی دیسک‌های بین‌مهره‌ای ایجاد می‌شود. یکی از روش‌هایی که می‌تواند با کاهش التهاب داخل دیسک سبب کاهش میزان بیرون‌زدگی دیسک شود تزریق گاز ازن داخل دیسک است. در این روش، که در شرایط کاملاًً استریل اتاق عمل مجهز انجام می‌شود، تحت هدایت فلوروسکوپ، سوزن وارد دیسک بین‌مهره‌ای مورد نظر شده و گاز ازن داخل دیسک تزریق می‌شود.
نکته‌ی حائز اهمیت در موفقیت این روش انتخاب صحیح و دقیق بیمار می‌باشد چراکه از این روش نمی‌توان برای همه‌ی انواع بیرون‌زدگی دیسک استفاده کرد.
این روش یکی از انواع روش‌های جراحی بسته‌ی دیسک بین‌مهره‌ای است.
لیزر نوکلئوتومی
از این روش نیز جهت درمان برخی از انواع بیرون‌زدگی دیسک‌های بین‌مهره‌ای استفاده می‌شود. در این روش، که در شرایط استریل اتاق عمل انجام شود، سوزن تحت هدایت فلوروسکوپ به قسمت وسط دیسک وارد می‌شود و سپس پروب مخصوص (فیبر نوری) داخل سوزن شده و از طریق سوزن در وسط دیسک قرار داده می‌شود. سپس با استفاده از تابش لیزر، قسمتی از مواد داخلی دیسک برداشته شده و سبب کاهش میزان بیرون‌زدگی دیسک و در نتیجه کاهش فشار بر روی عصب مجاور آن می‌شود.
این روش نیز یکی از انواع روش‌های جراحی بسته‌ی دیسک بین‌مهره‌ای است.
هیدروسیژن
این روش یکی از نوین‌ترین تکنیک‌های درمانی جهت درمان بیرون‌زدگی دیسک است. این روش نیز در شرایط استریل اتاق عمل و با هدایت فلوروسکوپی انجام می‌شود.
در این روش، با به‌کارگیری تکنولوژی اختصاصی Fluid jet، ابزار بسیار باریکی مانند سوزن داخل دیسک شده و با استفاده از جریان آب با سرعت بسیار زیاد قسمت‌هایی از بافت دیسک بیرون‌زده برداشته می‌شود و در نتیجه فشار دیسک از روی عصب برداشته می‌شود و علائم بیمار کاهش می‌یابد.
این روش نیز یکی از انواع روش‌های جراحی بسته‌ی دیسک بین‌مهره‌ای است.
ثبت ديدگاه